PRODUKT TYGODNIA: Witamina C- gdzie znajdziemy jej naturalne źródła i kiedy sięgnąć po jej syntetyczną wersję?

Witamina C jest najbardziej znaną witaminą. Znajdziemy ją w aceroli, rokitniku, czarnej porzeczce, natce pietruszki, czerwonej papryce, brukselce, brokułach, kiwi czy w truskawkach. Zimową porą skrywa się w kiszonej kapuście. By jednak dostarczyć organizmowi zalecane dawki witaminy C, musielibyśmy każdego dnia jeść bardzo dużo ściśle określonych warzyw i owoców, co jest trudne do zrobienia. Z pomocą przychodzi witamina C w formie syntetycznej, a także pod postacią askorbinianu sodu.  

Brak witamin w organizmie wywołuje szereg chorób, takich jak szkorbut, krzywica, pelagra, kseroftalmia, kurza ślepota. Niedobór, a więc niepełne pokrycie zapotrzebowania na witaminy prowadzi do zmęczenia, złego samopoczucia, ogólnego osłabienia organizmu, zmniejszonej odporności organizmu na infekcje, co powoduje zapadanie na różne choroby. Kwas L-askorbinowy musi być stale dostarczany do organizmu, gdyż organizm nie jest w stanie wytworzyć tego związku samodzielnie. Niedobór witaminy C osłabia organizm, zmniejsza jego odporność. Jej długotrwały brak powoduje szkorbut, ropne stany zapalne dziąseł czy wypadanie zębów. Witamina C pełni ważne funkcje w organizmie: uczestniczy w biosyntezie kolagenu, przyspiesza gojenie się ran i zrastania kości, neutralizuje wolne rodniki, usuwa metale ciężkie, uczestniczy w metabolizmie kwasów żółciowych, cholesterolu i żółci, bierze czynny udział w wytwarzaniu krwinek czerwonych, ułatwia przyswajanie żelaza i zwiększa odporność. Według Amerykańskiego Instytutu Zdrowia kobiety powinny dziennie przyjmować ok. 80 mg witaminy C, a mężczyźni ok. 90 mg. 

Syntetyczna witamina C ma taki sam wzór chemiczny jak jej naturalny odpowiednik. Ponadto, przeprowadzono badanie, w którym jednej grupie podano witaminę C naturalną, a drugiej syntetyczną. W obydwu przypadkach dawki były identyczne. Odnotowano także identyczny wzrost poziomu kwasu askorbinowego we krwi. Czy to oznacza, że nie ma różnicy między witaminą C syntetyczną a naturalną? Bynajmniej! Przyjmując witaminę C naturalnie zawartą w warzywach i owocach, wraz z nią, dostarczamy organizmowi także inne ważne związki odżywcze, dlatego właśnie, jeśli sięgamy po syntetyczną witaminę C, najlepiej rozpuszczać ją w świeżym soku z owoców lub warzyw.

Witamina C to inaczej kwas askorbinowy. Czyli czysta witamina C, natomiast askorbinian sodu to inaczej sól sodowa kwasu askorbinowego. Jeden gram askorbinianu sodu zawiera 889 mg kwasu askorbinowego i 111 mg sodu. Jest to buforowana witamina C o zmniejszonej kwasowości. Askorninian sodu jest łagodny dla żołądka, więc taka forma polecana jest dla osób z wrażliwym żołądkiem. Trzeba pamiętać o tym, że kwas L-askorbinowy to po prostu kwas, słabszy niż kwas cytrynowy, ale nadal to kwas, który może podrażnić śluzówkę żołądka. Witaminę C można zbuforować domowym sposobem z pomocą sody kuchennej. Na każdą miarkę witaminy C dać 0,5 miarki sody kuchennej (wodorowęglan sodu, NaHCO3), kiedy zakończy się reakcja chemiczna (płyn będzie musował przez chwilę) powstanie związek witaminy C- L-askorbinian sodu.

Soda kuchenna neutralizuje kwasowy odczyn kwasu L-askorbinowego

Pamiętajmy jednak, że wraz ze spożyciem tego związku, spożywamy także sód, dlatego, choć jest to najszybszy sposób buforowania, to nie jest pozbawiony wad.

Ten proces całkowicie niszczy w owocach zawartość witaminy C. Dlatego wszelkiej maści konfitury, dżemy, kompoty i inne przetwory pasteryzowane w wysokich temperaturach nie zawierają aktywnej witaminy C. Podczas obróbki termicznej witamina C ulega utlenianiu, a nawet rozkładowi. Świeżych soków i owoców nie należy ogrzewać ani rozcieńczać z gorącą wodą. Również warzywa należy jeść bez gotowania, najlepiej w postaci surówek. Jednak niektórym warzywom nie grozi utrata witaminy C. Mowa o ziemniakach; zawierają one skrobię, która chroni je przed utratą witaminy C. Dlatego, żeby zachować jak najwięcej witaminy C, warzywa należy gotować z minimalną ilością wody z dodatkiem mąki (skrobia zatrzyma kwas askorbinowy), koniecznie pod przykrywką. 

Witamina C nie lubi światła i tlenu. Badania wskazują, że soki trzymane w otwartych naczyniach w temperaturze pokojowej, już po godzinie tracą nawet 40% zawartości witaminy C. Dlatego trzeba gotować warzywa pod przykrywką.

Aluminium, cynk, cyna, miedź, żelazo niszczą witaminę C. Trzeba więc unikać metalowych tarek czy garnków. Najlepsze do owoców i warzyw będą: szkło, ceramika, odpowiednie tworzywa sztuczne, stal nierdzewna, naczynia emaliowane. Unikamy sztućców aluminiowych, srebrnych, rdzewnych noży, metalowych cedzaków.

Podsumowując, przyjmowanie syntetycznej witaminy C, czy też jej form w postaci askorbinianu sodu nigdy nie zastąpią nam świeżych owoców i warzyw naturalnie bogatych w tę witaminę. Ale jeśli nie mamy do nich dostępu codziennie, warto wspomagać się syntetyczną witaminą.