Glistnik Jaskółcze Ziele - kontrowersyjny polski chwast o leczniczych własciwościach
Glistnik jaskółcze ziele to "chwast" rosnący pospolicie w całej Polsce, gatunek byliny z rodziny makowatych.
Jako ziolowy surowiec leczniczy i cenne ziele został opisany m.in. na Papirusie Ebersa (ok. 1550 r. p.n.e.), a takze przez innych znanych zielarzy i medyków: m.in Dioskuridesa, Pliniusza Starszego, św. Hildegardę z Bingen, Paracelsusa czy współcześnie - Różańskiego.
Nazwa łacińska Chelidonium pochodzi od greckiego słowa chelidon co oznacza jaskółkę, wzięło się to najprawdopodobniej z przekonania, że ziele zakwita z wiosennym powrotem jaskółek. W języku rosyjskim jego nazwa brzmi „czystotiel”, co odpowiada jego właściwościom i oznacza „czyste ciało”, co analogicznie przywodzi na myśl działanie glistnika zarówno wewnętrzne jak i zewnętrzne.
Polska nazwa gatunkowa – Glistnik jaskółcze ziele może mieć swoje źródło z przekonania, że roślina ta używana była do „wypędzania robaków”, zwłaszcza u dzieci.
W medycynie ludowej od niepamiętnych czasów glistnik był remedium na wiele różnych dolegliwości. Specyficzny pomarańczowy sok przypominający ten, który wydobywa się z mlecza po przełamaniu był stosowany na wszelkiego rodzaju zmiany skórne, a także ukąszenia.
Działanie Glistnika Jaskółcze Ziele
Surowcem zielarskim jest ziele i korzeń glistnika. Można z niego wyrabiać sok, nalewki, napary, wyciągi i smarowdła, bardzo popularny i łatwo dostępny jest olejek z glistnika czy ekstrakt zawierający dodatkowo inne komplementarne zioła.
Glistnik ziele najlepiej jest zbierać od czerwca do wczesnego sierpnia - w zależności od pogody - zbierane w późnym sierpniu i we wrześniu ziele jest mniej wartościowe, często żółknie podczas suszenia.
Najważniejsze substancje czynne występujące w Glistniku:
- Dzięki zawartości chelidoniny, sangwinaryny, berberyny i chelerytryny, glistnik może hamować rozwój wirusów.
- Sangwinaryna wykazuje dzialanie żółciopędne, bakteriobójcze, pierwotniakobójcze, grzybobójcze
- Alkaloidy glistnika rozszerzają drogi oddechowe, ułatwiają oddychanie, są pomocne w leczeniu kaszlu i duszności
- Chelidonina, sangwinaryna, berberyna i chelerytryna mają właściwości cytotoksyczne i antymitotyczne - należą do substancji przeciwnowotworowych.
- Kwas kawowy i ferulowy obecne w glistniku mają właściwości przeciwzapalne
- Sparteina i inne alkaloidy zawarte w glistniku mają działanie przeciwarytmiczne, mogą zapobiegać migotaniu przedsionków i komór
- Te same kwasy: kawowy i ferulowy zawarte w glistniku mają działanie immunostymulujące, przeciwmiażdżycowe, antyagregacyjne – zapobiegają zlepianiu się krwinek, oczyszczają krew
- Chelidonina działa na ośrodkowy układ nerwowy podobnie do jak morfiny, jednak znacznie słabiej i nie powoduje euforii
Jakie działanie ma Glistnik jaskółcze ziele?
Sok z glistnika ma właściwości wirusobójcze i bakteriobójcze, jest wykorzystywany w leczeniu kurzajek i innych brodawek, wywołanych m.in. przez wirus brodawczaka ludzkiego (HPV).
Napar z młodych liści działa żółciopędnie i reguluje czynności przewodu pokarmowego.
Grzybobójcze właściwości glistnika wykorzystywane są zewnętrznie w leczeniu zakażeń skóry Candida albicans i innymi grzybami.
Glistnik bywa też stosowany w infekcjach dróg oddechowych, łagodzi kaszel.
Glistnik ma działanie rozkurczowe na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego i dróg żółciowych, a także moczowych, narządów rodnych, a nawet oskrzeli.
Glistnik może też łagodzić bóle brzucha różnego pochodzenia - polecany jest podczas bolesnej miesiączki właśnie ze względu na jego działanie rozkurczowe.
Glistnik jaskółcze ziele stosowany wewnętrznie pokazuje ogromny wachlarz właściwości leczniczych.
Glistnik może łagodzić i przyczyniać się do znoszenia takich dolegliwości jak:
- nerwica, bo ma działanie uspokajające, rozluźniające, przeciwstresowe, przeciwdrgawkowe
- depresja, bo działa przeciwlękowo i nasennie
- bóle różnego pochodzenia, bo działa rozkurczowo na mięśnie gładkie i poprzecznie prążkowane
- biegunki
- infekcje intymne narządów płciowych
- zastoje żółci
- bolesne miesiączki
- grzybice narządowe - hamuje rozwój grzybów, pierwotniaków, bakterii i wirusów
- infekcje wirusowe i bakteryjne
- choroby nowotworowe
- choroby wątroby - działa ochronnie na miąższ wątroby
- kolki: żółciowej, żołądkowej, nerkowej i jelitowej
- trudności z oddychaniem
- arytmii, migotaniu przedsionków
- choroba wieńcowa
Zewnętrznie Glistnik również pomaga na wiele dolegliwości skórnych i mięśniowych:
- bóle reumatyczne - działanie przeciwzapalne i znieczulające
- opryszczka
- gruźlica skóry
- kłykciny
- brodawki
- trudno gojące się rany
- hemoroidy
- świerzb
- nużyca
- usuwanie plam na skórze
- usuwanie piegów
- brodawki, kurzajki,
- zmiękcza modzele i odciski
- wspomaga leczenie grzybicy skóry i paznokci
Przeciwwskazania i środki ostrożności przy stosowaniu Glistnika:
Berberyna i chelidonina wywołują skurcze macicy, dlatego nie wolno podawać preparatów glistnika kobietom ciężarnym.
Glistnika nie wolno jednak stosować przy jaskrze.
Ostrożnie stosować u dzieci.
Niektóre źródła podają, że roślina użyta nieumiejętnie lub zbyt dużych dawkach czy zbyt długich okresach czasu może powodować dotkliwe działąnia niepożądane: niestrawności, bóle brzucha, kolki jelitowe, wymioty, biegunki, uczucie pieczenia-drapania w jamie ustnej, ślinotok. W skrajnych przypadkach moze dojść do ciężkiego zatrucia objawia się nadmierną sennością, zawrotami i bólem głowy, spadkiem ciśnienia tętniczego, przyspieszoną akcją serca, utratą przytomności, a nawet śpiączką. Przy znacznym przedawkowaniu może dojść do rozwoju żółtaczki lekozależnej.
Jak we wszystkim - przy stosowaniu ziołowych kuracji ależy zasięgnąć opinii doświadczonego zielarza, fitoterapeuty i lekarza.
Korzystajmy rozsądnie z darów natury!