LEKSYKON PRZYPRAW: Papryka chili - ostra królowa przypraw
Pochodzenie: Ameryka Południowa - Peru, obecnie uprawiana na całym świecie
Wygląd: strąki o różnej grubości, długości i kolorze
Smak: ostry, piekący, intensywny, różne stopnie pikantności
Zastosowanie: przyprawa stosowana w kuchniach orientalnych, meksykańskiej, składnik sosów i marynat, chilli stosowana bywa również jako dodatek do słodkich dań - deserów, napojów, ma zastosowanie w medycynie jako składnik maści kosmetyków i suplementów diety
Papryka chili (Capsicum) w zasadzie jest owocem, należy do rodziny psiankowatych i obejmuje wiele odmian papryki - różnią się one przede wszystkim ostrością, kolorem, kształtem, zapachem, wielkością oraz zastosowaniem w kuchni.
Na określenie większości gatunków z rodziny Capsicium używa się potocznej nazwy „chili”. Owoce papryczki chilli są wykorzystywane głównie jako przyprawa, która nadaje potrawom silnego, charakterystycznego pikantnego smaku. Jest używana w kuchniach regionalnych całego świata, jednak największa popularnością cieszy się w krajach orientalnych, na dalekim wschodzie oraz w Ameryce Południowej i Środkowej. Najstarsze doniesienia o pochodzeniu papryki chili pochodzą z Peru i są datowane na 4-5 tysiącleci p.n.e., co świadczy o tym, że jest to jedna z pierwszych roślin uprawianych w tamtym regionie. Do Europy papryka chilli trafiła w XV wieku, gdy Krzysztof Kolumb przywiózł ją z jednej ze swoich wypraw. Sprowadzenie papryki do Europy przyczyniło się do spadku cen popularnego wówczas pieprzu. Portugalczycy i Hiszpanie nazywali paprykę „pieprzem tureckim”.
Papryka chilii niejedno ma imię
Choć pod potocznie rozumianą nazwą chilli większość rozumie po prostu ostrą papryczkę, warto podkreślić, że odmian ostrej papryczki jest bardzo wiele, powstała nawet tzw. skala ostrości Scotvilla, która określa moc pikantności popularnych papryczek.
Spośród najbardziej znanych rodzajów ostrych papryczek można wymienić m.in.:
Pepperoni - to podłużna, ostra i lekko słodkawa papryczka, jedna z najpopularniejszych w Europie, stanowi ona dodatek do pizzy i innych dań szczególnie w kuchni śródziemnomorskiej. Zawiera witaminę C i beta karoten. Pobudza apetyt i poprawia trawienie. Występuje jako peperoni czerwone i zielone. Do potraw używane jest zarówno pepperoni świeże, jak i marynowane.
Jalapeno - jej nazwa pochodzi od meksykańskiego miasta Jalapa. Występują w dwóch kolorach: jako strąki czerwone i bardziej popularne strąki zielone. Najbardziej ostra jest jalapeno wędzona (chipotle) ma słodko-dymny, jest popularna jako składnik salsy, keczupów, sosów, a także marynat do mięs.
Tabasco to małe czerwone lub żółte papryczki o ostrym smaku z nuta owocową. Papryczka tabasco najczęściej stosowana jest w potrawach meksykańskich, jest podstawą najpopularniejszego w Ameryce sosu Tabasco, który jest bazą dla drinków alkoholowych: krwawej Mary i popularnych w naszym kraju wściekłych psów.
Habanero – to jedna z najostrzejszych odmian papryki, ma kulisty kształt, barwę czerwoną, pomarańczową, rzadziej żółtą, jest używana jako dodatek do sosów, marynat i zup.
Papryka Kajeńska - to ostra podłużna papryka, która najczęściej kojarzona jest z suszoną przyprawą nazywaną pieprzem kajeńskim”, przybiera barwę od zielonej po jasnoczerwoną.
Inne odmiany to: aji camba, aji lemon drop, lombok, naga jolokia, malagueta, piri-piri, rocoto, shotch bonnet, bird's eye chilli, holland chilli czy trinidad perfume.
KUP w SKLEPIE Ostra Papryka Chili
Papryka chilli - ostra królowa kuchni całego świata
Chilli dodawana jest jako przyprawa lub baza do potraw praktycznie na całym świecie, ale szczególnie popularna jest w kuchniach krajów, gdzie panuje wysoka temperatura. Jej właściwości antyseptyczne i bakteriobójcze sprawiają, że chętnie używana jest w krajach, gdzie historycznie panowały kiepskie warunki sanitarne - brak dostępu do czystej wody, wysoka temperatura przyspieszająca psucie się żywności. W Indiach, krajach azjatyckich, w Ameryce Południowej to chyba jedna z najpopularniejszych przypraw do dań. Dzięki jej powszechności i popularności stała się składnikiem kuchni całego świata, używana jako przyprawa świeża lub suszona, nadająca potrawom charakterystyczny ostry smak. Jest dodatkiem do dań w kuchni meksykańskiej, tajskiej (np. zupa z krewetek), sosów, marynat, drinków, zup, gulaszów, paprykarzu, leczo, potraw z warzyw, a nawet w wyrobów cukierniczych (np.czekolada z chili). Papryka tabasco używana jest sosów i past tabasco. Nic dziwnego, że jest tak powszechna - potrawy doprawione papryczkami chili zyskują na wyrazistości smaku i mają niepowtarzalny charakter.Paląca jak ogień - czyli skąd bierze się ostrość w papryczce chilli?
Za ostrość, czyli tzw. „ogień” we wszystkich rodzajach papryczek chili, odpowiedzialny jest bezbarwny, pozbawiony smaku i zapachu związek chemiczny nazywany kapsaicyną.
Kapsaicyna wg. niektórych badań może mieć pozytywny wpływ na poziom cholesterolu we krwi, a także działa jako antykoagulant. Kapsaicyna to także silny antyoksydant, ma właściwości prozdrowotne, a regularne spożywanie ostrych papryczek i potraw z jej zawartością, wg. niektórych naukowców aż o 13 % obniża ryzyko zgonu związane z układem krążenia i udarem mózgu. Jest uważana za potencjalny czynnik terapeutyczny w problemach onkologicznych; wywołuje apoptozę komórek nowotworowych, a także wpływa na zmniejszenie szybkości powstawania nowych naczyń krwionośnych w obrębie guza.
Jako alkaloid wykazuje działanie przeciwdrobnoustrojowe, przeciwzapalne i rozgrzewające - wyciąg z roślin zawierających kapsaicynę stosuje się do dezynfekcji ran, kuracji zapaleń mięśni, a także przeciw drobnoustrojom.
Kapsaicyna zawarta w papryczce chilli zapobiega infekcjom, łagodzi przeziębienia poprzez redukcje bólu związanego ze stanem zapalnym w organizmie, a także wspomaga usuwanie śluzu i likwiduje opuchliznę błon śluzowych nosa.
Działa hamująco na rozwój mikrobów: helicobacter pylori, salmonella typhimurium, escherichia coli i grzybów candida albicans. Stymuluje układ odpornościowy do produkcji przeciwciał.
Jako silny antyoksydant niweluje skutki stresu oksydacyjnego - niektórzy naukowcy twierdzą, że w odpowiedzi na dyskomfort produkowany przez palące chili, mózg uwalnia endorfiny, substancje, które w dużych stężeniach mogą wytwarzać uczucie przyjemności.
Chilli - mała, ale pełna zdrowia i...odchudza
Obok charakterystycznego ostrego intensywnego smaku papryczek chili istotna jest również zawartość witaminy C: 91 miligramów w ¼ filiżanki świeżych chilli. Czerwona chilli jest bogactwem beta-karotenu, dostarcza witamin i minerałów, takich jak: A, B1, B2, B3, E, wapń, mangan, potas, magnez i błonnik regulujący przemianę materii.
W badaniach udowodniono, iż dodanie chilli do posiłku, przyspiesza spalanie kalorii. Organizm spala nawet do 45 kcal więcej niż w przypadku jedzenia łagodnych potraw, hamuje apetyt, szczególnie na słodycze i tłuste. Co ciekawe, chilli chroni przed skutkami ubocznymi zażywania aspiryny. Osoby, które spożywają chilli, rzadziej chorują na wrzody i raka żołądka.
Wyciąg z papryczek chili używany jest również jako substancja aktywna wielu kosmetyków i maści rozgrzewających, a także stosowany jako skuteczny środek przeciw wypadaniu włosów.
Jak widać, warto dodać swojemu życiu nieco pikanterii z papryczki chilli, bo oprócz wyrazistego ostrego smaku potraw, może pomóc zachować zdrowie.