PRODUKT TYGODNIA: Czarnuszka siewna - niepozorna roślina lecznicza, która potrafi zdziałać cuda

Czarnuszka siewna to roślina, która zasługuje na szeroki rozgłos. Jej właściwości lecznicze są znane już od wieków. Dziś również wielu naukowców pochyla się nad nią, by stwierdzić jej skuteczność w leczeniu różnych chorób. Nasiona wykazują właściwości przeciwzapalne, antyoksydacyjne, przeciwcukrzycowe i przeciwbakteryjne. Zobacz jak ją stosować i przy jakich dolegliwościach może Ci pomóc.

Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa L.) jest jedną z najstarszych roślin leczniczych wykorzystywanych już w starożytnym Egipcie. Jej skuteczne działanie zostało opisane już w pismach papirusowych. Wzmianki na jej temat znaleziono także w Starym Testamencie. Czarnuszka siewna porasta obszary suche, subtropikalne i umiarkowane strefy Eurazji i północnej Afryki i tam też jest uprawiana. Tę roślinę uprawia się także w południowej części Polski. Nasiona czarnuszki podobne są do nasion maku, ale mają głęboką czarną barwę. Ich początkowo gorzki smak przechodzi w pikantny korzenny, który przypomina pieprz. Natomiast zapach zbliżony jest do zapachu gałki muszkatołowej.

Nasiona czarnuszki siewnej składają się m.in. z oleju tłustego (w 85% są to nienasycone kwasy tłuszczowe), olejku lotnego, białek, alkaloidów, flawonoidów, saponin. Nasiona wykazują właściwości przeciwzapalne, antyoksydacyjne, przeciwcukrzycowe, przeciwbakteryjne. W medycynie niekonwencjonalnej stosuje się je w schorzeniach górnych dróg oddechowych (przeziębienie, kaszel, nieżyt i zapalenia oskrzeli, nawracające infekcje). Wykorzystywane są także w terapii chorób autoimmunologicznych (toczeń, reumatyzm, alergie), w dolegliwościach żołądkowo-jelitowych oraz u pacjentów z podwyższonym poziomem cukru we krwi, a także na źle gojące się rany, przy zmianach trądzikowych, w łuszczycy i grzybicach skóry. Niewątpliwą zaletą jest to, że czarnuszka charakteryzuje się niską toksycznością, podczas leczenia nasionami lub olejem nie zaobserwowano żadnych istotnych działań ubocznych. Na uwagę zasługuje także olej z czarnuszki siewnej, którego głównym składnikiem są nienasycone kwasy tłuszczowe. Są one niezastąpionym budulcem w naszym organizmie i pełnią ważną funkcję przy wytwarzaniu prostaglandyn- substancji, które są podobne do hormonów, sterujących wieloma podstawowymi funkcjami organizmu. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe mają także wpływ na system immunologiczny. Ich zażywanie jest szczególnie ważne przy obniżeniu odporności, osłabieniu organizmu, w okresie rekonwalescencji, po chemioterapii i radioterapii.

W wielu doświadczeniach naukowych stwierdzono lecznicze właściwości czarnuszki. Badano jej skuteczność m.in. w leczeniu raka.

Właściwości przeciwbakteryjne - dużym wyzwaniem jest znalezienie skutecznych środków do zwalczania zakażeń drobnoustrojami, które są oporne na działanie najczęściej stosowanych antybiotyków. Choć mechanizm działania przeciwdrobnoustrojowego nasion czarnuszki nie został udowodniony, to znane jest działanie przeciwbakteryjne jednego ze składników czarnuszki tymochinonu. Może on wzmacniać działanie antybiotyków, zwłaszcza w przypadku zakażeń Gronkowcem złocistym. Olej z nasion N. sativa wykazał silne działanie przeciwbakteryjne wobec wszystkich szczepów Listeria monocytogenes.

Właściwości antygrzybicze - tymochinon oraz tymohydrochinon izolowane z N. sativa mogą mieć silne działanie przeciw grzybom drożdżoidalnym. Naukowcy wyizolowali i przebadali 20 szczepów Candida albicans, które zostały pobrane bezpośrednio od hospitalizowanych pacjentów. Okazało się, że ekstrakt metanolowy z nasion czarnuszki wykazał niezwykle silne działanie przeciwgrzybicze.

Właściwości przeciwpasożytnicze - naukowcy zbadali wpływ czarnuszki na przywry z rodzaju Schistosoma, jaja tasiemca i zarodźce malarii. Okazuje się, że olej z nasion N. sativa ma korzystny wpływ w leczeniu schistosomatozy, co potwierdzają to badania naukowe. Naukowcy badali efekt ochraniający wątrobę w wyniku zakażenia Schistosoma mansoni u myszy. Dwa tygodnie leczenia olejem z czarnuszki siewnej doprowadziło do zmniejszenia liczny przywar w wątrobie, a także do zmniejszenia liczby jajeczek złożonych zarówno w wątrobie, jak i jelitach. Olej podawany z prazikwantelem powodował dalsze zmniejszanie zakażenia.

Właściwości przeciwutleniające - na drodze doświadczenia naukowego przeprowadzonego na szczurach badano także aktywność przeciwutleniającą tymochinonu. U szczurów został wywołany stan zapalny za pomocą kolagenu. Leczono go tynichinolem podawanym w dawce 5 mg/kg m.c. raz na dobę przez 21 dni. Ustalono, że podawanie tymochinonu drogą pokarmową spowodował obniżenie skali stanu zapalnego oraz widoczną poprawę histologii kości. Warto zaznaczyć, że nie tylko nasiona cechują się wysoką aktywnością przeciwutleniającą, ale także ekstrakty z pędów i korzeni czarnuszki siewnej.

Właściwości przeciwcukrzycowe - liczne doświadczenia wskazują na to, że czarnuszka obniża poziom glukozy we krwi, a także zwiększa wydzielanie insuliny przez trzustkę. Substancje zawarte w czarnuszce normalizują poziom cukru we krwi, a także zwiększają zawartość glikogenu w wątrobie.

Właściwości antynowotworowe - naukowcy wykazali również, że czarnuszka może realnie wspierać leczenie nowotworów. Badania wskazują, że olej z czarnuszki hamował wzrost nowotworów.

Czarnuszka ziarno 5 kg - przyprawa do sałatek

W celach zdrowotnych sięga się po zmielone nasiona (przyjmuje się je zwykle od 2 do 5 g dwa razy dziennie), z nasion przyrządza się także napar lub nalewkę. Warto także sięgać po olej z czarnuszki (koniecznie nierafinowany, tłoczony na zimno). Olej przeważnie spożywa się w dawce 500-1000 mg 2 do 3 razy dziennie. Nasiona używane są także w kuchni jako przyprawa do chleba, mięs, przetworów warzywnych, a także zamiast pieprzu. Czarny kminek zwany także czarnym złotem faraonów to substancja, którą warto włączyć do swojego jadłospisu w celach zapobiegawczych i wspomagających w leczeniu różnych dolegliwości.