LEKSYKON PRZYPRAW: Gałka muszkatołowa - korzenna, aromatyczna i ...halucynogenna
2020-09-21
Gałka muszkatołowa najpopularniejsza i najstarsza z przypraw używanych na świecie, bardzo znana ze swojego pozytywnego wpływu na trawienie, ma również tę ciemną stronę - spożywana w zbyt dużych ilościach może mieć działanie halucynogenne i trujące. Czy jednak warto rezygnować z używania tej cennej pachnącej przyprawy w naszej kuchni? Na pewno nie! Przeczytaj więcej o gałce muszkatołowej na naszym blogu w Leksykonie Przypraw.
Nazwa: Muszkatołowiec korzenny, muszkatowiec, muszkat (Myristica fragrans), gałka muszkatołowa
Pochodzenie: Gałka muszkatołowa pochodzi z Wysp Korzennych stanowiących część Archipelagu Malajskiego
Wygląd: Gałka muszkatołowa to nasiona drzewa o nazwie muszkatołowiec korzenny, który zaliczany jest do rodziny muszkatołowcowatych. Muszkatołowiec jest drzewem wiecznie zielonym, które może osiągać nawet dziesięć metrów wysokości.
Smak: Gałka muszkatołowa ma charakterystyczny korzenny smak, jest przyprawą łagodną, bardzo aromatyczną, jednak jej aromat szybko się ulatnia.
Zastosowanie: W kuchni gałkę stosuje się zarówno do potraw mięsnych jak i słodkich dań i wypieków.
Gałka muszkatołowa to jedna z najpopularniejszych i najstarszych przypraw używanych na świecie. Już w starożytności gałka muszkatołowa stanowiła ważny składnik kuchni Egipcjan. Do Europy gałkę sprowadzili arabscy kupcy, jej cena była porównywalna z ceną pieprzu i innych orientalnych przypraw, więc zwykli zjadacze chleba nie znali jej smaku. Upowszechniła się w czasach kolonializmu i dzięki temu na stałe weszła w skład wielu tradycyjnych potraw.
W I wieku n.e. rzymski botanik i filozof Pliniusz wspominał o drzewie, którego orzechy mają dwa smaki. Wiecznie zielony muszkatołowiec o owalnych liściach i żółtych kwiatach rodzi owoce podobne do śliwek czy moreli, które dojrzewając pękają i uwalniają aromatyczną pestkę. Pestka, czyli orzech muszkatołowy okryty jest czerwoną, miękką błoną, tzw. osnówką, zawiera w sobie orzech, który musi suszyć się przez dwa miesiące po zbiorach. Czerwona osnówka jest także używana jako przyprawa, choć ma inny smak niż orzech muszkatołowy – jest delikatniejsza, słodsza i korzenna. Nazywana jest kwiatem muszkatołowym.
Sproszkowana gałka muszkatołowa bardzo szybko wietrzeje, dlatego jeśli zależy nam na przedłużeniu jej trwałości – należy przechowywać ją w szczelnie zamkniętych pojemnikach. Gałka muszkatołowa zachowa najsilniejszy aromat, jeżeli zetrzemy ją na tarce i dodamy do potrawy w ostatniej chwili.
Gałka muszkatołowa jako przyprawa występuje najczęściej w dwóch formach"
Gałka muszkatołowa jako przyprawa występuje najczęściej w dwóch formach"
Popularność gałki muszkatołowej w kuchni
Gałkę muszkatołową dodaje się do potraw zarówno słodkich jak i ostrych. Gałka jako przyprawa wzbogaca smak i nadaje aromat słodkich potraw i deserów: budyniów, kremów, ciast przekąsek. Gałka uwydatnia smak i zapach pierników oraz ajerkoniaków, napojów mlecznych, win i grzańców. Często dodaje ją do serów, sosów i sufletów. Gałka świetnie pasuje do dań z pomidorów, fasolki, dań mięsnych i warzywnych. Gałka doskonale podbija smak szpinaku, brokułów czy warzyw kapustnych. Gałka muszkatołowa jest ważnym składnikiem sosu beszamelowego, któremu nadaje charakterystyczny aromat. Do tradycyjnych dań kuchni wschodniej dodaje się ją do potraw z jagnięciny. Gałka muszkatołowa to składnik wielu orientalnych i popularnych mieszankach przypraw. W naszej rodzimej polskiej kuchni, dodaje się gałkę głównie do kotletów mielonych, kiełbasy, pasztetów, flaków, bigosu, zup - czyli przede wszystkim do potraw mięsnych.
Dobra na trawienie, aromatyczna i halucynogenna - gałka muszkatołowa i jej właściwości
Gałka muszkatołowa znana jest przede wszystkim ze swoich właściwości pozytywnie wpływających na funkcjonowanie układu pokarmowego. Spożycie gałki muszkatołowej stymuluje wydzielanie soku żołądkowego, poprawia trawienie. Gałka jako przyprawa łagodzi nudności, zwalcza wzdęcia i zaparcia, a także działa moczopędnie. Dzięki jej właściwościom organizm lepiej radzi sobie z trawieniem ciężkostrawnych potraw. Według niektórych badań posiada ona właściwości hamujące apetyt. Ponadto, okazuje się, że gałka muszkatołowa może zmniejszać ryzyko wystąpienia choroby wrzodowej żołądka w przyszłości.
Spożywanie niewielkich ilości gałki pozytywnie wpływa na funkcjonowanie układu pokarmowego, jednak w dużych ilościach ma ona działanie toksyczne i halucynogenne – w olejku eterycznym gałki jest mirystycyna, która znana jest z właściwości halucynogennych.
Gałka muszkatołowa a właściwości halucynogenne
Spożywana w bardzo dużych ilościach czyli od 60-315mg gałka muszkatołowa ma działanie halucynogenne, za sprawą zawartej w niej substancji - mirystycyny. Odpowiedzialna jest ona za wywoływanie objawów podobnych do upojenia marihuaną, które pojawiają się ok. 3 do 6 godzin po jego spożyciu. Działanie niepożądane wywołane nadmiernym spożyciem gałki to m.in. poczucie niepokoju, splątania, zaburzenia orientacji zarówno w przestrzeni, jak i w czasie, wywołanie omamów wzrokowych, nudności, bóle brzucha.
Przeciwwskazania w stosowaniu i spożywaniu gałki muszkatołowej
Przeciwwskazaniem do jej spożywania jest alergia na pyłki roślin zielnych. Jej nadmierne spożycie może wywołać zapalenie jelita cienkiego.
Gałka muszkatołowa dawniej używana była jako środek wywołujący poronienie we wczesnym etapie ciąży. Z tego względu jej spożywanie powinny ograniczyć kobiety będące w ciąży. Gałka muszkatołowa może być odpowiedzialna za wywołanie alergii. Dlatego też, należy zachować szczególną ostrożność przed jej pierwszym spożyciem.
Gałka muszkatołowa jako afrodyzjak i podstawa perfum
Już niewielka ilość gałki muszkatołowej powoduje przekrwienie narządów płciowych, dlatego jest ona uznawana za afrodyzjak. Efekt pobudzający obserwuje się zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet.
Dodatkowo, spożywanie gałki muszkatołowej w odpowiednich ilościach, może przyczynić się do zmniejszania agregacji płytek krwi, co bezpośrednio wpływa na zmniejszenie ryzyka wystąpienia zakrzepów. Niniejsza przyprawa stymuluje przepływ krwi w naczyniach, przez co uznawana jest przez wielu mężczyzn za skuteczny środek na potencję.
Twórcy perfum cenią charakterystyczny drzewno-korzenny zapach gałki, który sprawia, że perfumy są bardziej wyraziste i mają silniejszy trwalszy zapach bazowy, dlatego zapach gałki - muszkatołowca jest nuta przewodnią wielu kompozycji perfum, szczególnie męskich. Aromat gałki łagodzi stres, działa rozluźniająco, łagodzi napięcia i stresy. Zapachu pozyskiwanego z orzecha gałki muszkatołowej można używać jako składnik mieszanek olejków aromaterapeutycznych.
Gałka muszkatołowa to cenna przyprawa i roślina, która mądrze i z umiarem wykorzystywana nie zaszkodzi, a może złagodzić wiele niekorzystnych objawów trawiennych. Warto jej używać w kuchni, gdyż nada potrawom zdecydowany smak i uwolni swój zmysłowy, korzenny aromat.
Pokaż więcej wpisów z
Wrzesień 2020
